Zowel ouders van jonge kinderen als ouders van tieners zullen vaak het woordje “nee!” te horen krijgen. Dit kan lastig zijn, helemaal als we iets gedaan willen krijgen. Ik weet dat mijn oudste heel bot “nee” kan zeggen als ik hem vraag om iets te doen; dat voelt dan als een soort afwijzing; mijn kind luistert niet….mijn kind gehoorzaamt niet…
Laatst luisterde ik naar een podcast waarin een opvoed coach vertelde dat het concept ‘gehoorzaam zijn’ eigenlijk niet meer van deze tijd is. Zij stelde de luisteraar de vraag of we eigenlijk wel kinderen willen die alleen maar gehoorzaam zijn… nou, het is wel makkelijk, maar goed het klopt wel dat ik het niet nodig vindt dat mijn kinderen alleen maar braaf doen en volgen wat ik zeg. Ik hoop uiteindelijk kinderen groot te brengen die zichzelf kunnen zijn en ruimte voelen om zich te kunnen ontplooien en een eigen identiteit te ontwikkelen. Dus de conclusie is dat het belangrijk is dat onze peuters tot tieners kunnen oefenen met “nee” zeggen. Het is onderdeel van hun ontwikkeling waardoor zij gaan beseffen dat zij een eigen identiteit en eigen mening hebben; zo leren zij uiteindelijk om voor zichzelf op te komen en autonoom te zijn.
En toch…die “nee” kan zo enorm vervelend zijn!
Daarom hier een aantal tips & tools hoe je hier als ouder op een positieve manier mee om kunt gaan:
Je hebt zelf in de hand of het een machtsstrijd wordt of niet (aangezien er 2 mensen nodig zijn voor een machtsstrijd). Kies bewust wanneer je een “nee” reactie aangaat en wanneer je het laat gaan. In sommige situaties kan je rustig handelen zonder woorden, in andere situaties kan je het negeren of zelfs even de ruimte verlaten.
Stel zo veel mogelijk vragen in plaats van steeds te zeggen wat kinderen moeten doen; daar worden kinderen opstandig van (en als we eerlijk zijn, dan zouden we hier zelf ook opstandig van worden); bv “Wat doen we met het speelgoed als we klaar zijn met spelen?” of “Hoe gaan jij en je broer dit samen oplossen?”
Bij sommige vragen weten we eigenlijk heel duidelijk welk antwoord we willen horen, bv: “Zou je de tafel willen dekken?” Terwijl we denken beleefd te zijn, geven we ons kind alle ruimte om “nee” te antwoorden. Als je weet welk antwoord je wil, dan is het handiger om het niet te vragen, maar op een andere manier in te steken, bv: “Fijn als jij de tafel even dekt!”.
Voor jonge kinderen kan humor en afleiding heel goed werken. Maak er een spelletje van, ga spontaan dansen, of stel voor om even te knuffelen.
Geef je kind een keuze, waar geen ja of nee op beantwoord kan worden. Door een keuze te mogen maken, heeft je kind het gevoel zelf te mogen bepalen. Bv: “Gaan we naar boven als een aap of gaan we naar boven als een olifant?” of “Wil je je rode trui of je blauwe trui aan doen?”
Voor ouders van tieners: zoek samen naar een manier om het probleem op te lossen! (Let op: dit kan toegepast worden voor alle kinderen vanaf 4 jaar!)
Vanuit de Positive Discipline kijken we vooral naar wat er achter bepaald gedrag zit. Kinderen die de neiging hebben om regelmatig de machtsstrijd aan te gaan, hebben vaak een onderliggende behoefte aan meer controle over hun eigen leven. Probeer daarom gedurende de dag zo veel mogelijk momenten te vinden om je kind een vorm van controle te geven. Dit kan je doen door je kind te betrekken bij bepaalde bezigheden, aan te geven dat je zijn/haar hulp nodig hebt, en te vragen wat hij/zij wil oppakken. Zo maak je er een gezamenlijke activiteit van en voed je de behoefte van je kind, met als gevolg dat je kind minder drang zal voelen om op andere momenten van de dag de machtsstrijd aan te gaan.